CIEKAWOSTKI O BANANACH – 30 NAJLEPSZYCH BANANOWYCH FAKTÓW

Zapraszam Cię na ciekawostki o bananach. 🍌 W artykule przedstawię 30 znanych i mniej znanych bananowych faktów, które z pewnością Cię zaskoczą. Aby łatwiej spamiętać podane informacje podzieliłam je na 3 różne kategorie. 💁🏻‍♀️

✔️ Liczbowe ciekawostki o bananach

✔️ Inne ważne i mniej ważne ciekawostki o bananach 🤪

✔️ Zdrowotne & urodowe ciekawostki o bananach

Na sam koniec zostawiłam krótką notatkę o tym jak rosną banany, zdjęcia ukazujące ten niesamowity proces oraz garstkę informacji o bananach na wyspie Reunion, gdzie obecnie mieszkam.

Zaczynamy!

LICZBOWE CIEKAWOSTKI O BANANACH

1️⃣ Na całym świecie rocznie konsumowanych jest ponad 100 miliardów bananów. To drugi co do wielkości owoc rolny. Pierwsze miejsce zajmuje pomidor 🍅, a trzecie arbuz. 🍉

2️⃣ Banany 🍌 uprawia się głównie na 3 kontynentach (Azja, Ameryka Południowa, Afryka) w ponad 150 krajach na całym świecie. Największym producentem są Indie z wynikiem 30,5 mln ton w 2020 roku. Zaraz za nimi plasują się Chiny, Indonezja, Brazylia i Ekwador. Tymczasem dane (również z 2020 roku) podają, że największy światowy importer bananów to Stany Zjednoczone (17,9%). Drugie miejsce zajmuje Belgia (7,4%), trzecie Rosja (7,1%), czwarte Japonia (6,3%), a na piątym są Niemcy (6,2.%).

3️⃣ Istnieje ponad 1000 odmian bananów. Najbardziej znana i stanowiąca około 47% światowej produkcji jest Cavendish. Co roku uprawia się jej około 50 miliardów ton!

4️⃣ Organizacja Narodów Zjednoczonych do spraw Wyżywienia i Rolnictwa (ang. Food and Agriculture Organization of the United Nations, FAO) podała w 2017 roku, że około 5,6 miliona hektarów ziemi na całym świecie wykorzystanych jest pod uprawę bananów. Przez ponad 20 ostatnich lat zauważono ogromny rozwój bananowego przemysłu. W 1993 roku tereny uprawne wynosiły 3,6 miliona hektarów, a w 2000 aż jeden milion więcej.

5️⃣ Z 1 hektara można zebrać od 20 do 40 ton bananów!

6️⃣ Papua-Nowa Gwinea to kraj, w którym rocznie spożywa się najwięcej, bo aż 135 kilogramów bananów na jednego mieszkańca. Na drugim miejscu plasuje się Laos, następnie mamy Rwandę, Dominikanę i Tanzanię.

7️⃣ Według Księgi Rekordów Guinnessa największa w historii świata kiść ważyła 130 kilogramów i było w niej aż 473 bananów! 🍌 Miało to miejsce w 2001 roku na Wyspach Kanaryjskich.

8️⃣ Największym gatunkiem bananowca jest Musa Ingens pochodzący z tropikalnych lasów górskich Nowej Gwinei. Jego wysokość dochodzi nawet do 15 metrów, a średni obwód to około 1 metr. 😮 Pojedynczy banan mierzy w granicach 18 centymetrów i jest jadalny po ugotowaniu.

INNE CIEKAWOSTKI O BANANACH

1️⃣ Naukowa nazwa banana 🍌 to musa sapientum. W tłumaczeniu jest to owoc mędrców. Samo słowo banan   natomiast pochodzi z języka arabskiego i oznacza palec.

2️⃣ Pierwszą odmianą bananów, którą uprawiano na dużą komercyjną skalę był Gros Michel. Został sprowadzony z początkiem XIX wieku przez francuskich marynarzy na Martynikę, a stamtąd dalej rozprzestrzenił się na Karaiby, zwłaszcza Haiti oraz Jamajkę. Hurtowy eksport do Stanów zaczął się z początkiem 1879 roku. Sukces tej odmiany polegał na tym, że nadawała się do długiego transportu, miała elastyczną skórę, która chroniła owoce przed obiciem, nie czerniała, jej zapach był aromatyczny, a smak bardzo autentyczny. Z początkiem lat 20. XX wieku na świecie zawitała choroba panamska wywołana grzybem fusarium xysporum, który atakował korzenie roślin doprowadzając do więdnięcia liści i całkowitego obumarcia drzew. Przez kolejne 30 lat uprawa podatnej na zarazę odmiany Gros Michel bardzo spadła, a w okolicach 1960 roku została zastąpiona przez znaną dziś na całym świecie odmianę Cavendish, która obecnie jest dotknięta nową odmianą choroby panamskiej. Od wielu lat trwają próby stworzenia hybrydy bananów odpornych na czynniki zewnętrzne. Niestety nie ma żadnej pewności, że to może się udać.

3️⃣ Podobieństwo genetyczne między człowiekiem a bananem wynosi około 60%. Tyle samo łączy nas z kurczakiem i muszką owocówką. 😮

4️⃣ W Kalifornii znajduje się International Banana Museum, które w 1999 roku ustanowiło rekord Guinessa jako największe muzeum poświęcone jednemu owocowi. W środku znajduje się ponad 20 tysięcy przedmiotów związanych z bananami. 🍌

5️⃣ Narodowy Dzień Banana obchodzony jest 27 sierpnia.

6️⃣ Zdarza się, że w transportowanych kontenerach z bananami przemycane są narkotyki. 🚫 Ogromna ilość eksportowanych na całym świecie bananów powoduje, że ciężko przeszukać każdą ze skrzynek. W 2015 doszło do głośnej międzynarodowej afery, kiedy to do niemieckich supermarketów Aldi wraz z bananami trafiło prawie 400 kilogramów kokainy z Kolumbii.

7️⃣ Banany 🍌 w rzeczywistości nie rosną na drzewach!  Jest to po prostu bylina, czyli wieloletnia roślina zielna. Trzeba też wiedzieć, że z botanicznego punktu widzenia banan to nie owoc, a jagoda. Podobnie zresztą jak awokado 🥑, pomidor 🍅 czy arbuz. 🍉 Cechą charakterystyczną dla jagód są trzy warstwy, czyli zewnętrzna skórka, mięsisty środek oraz nasiono.

8️⃣ Bananami żywimy się my ludzie, ale także wiele zwierząt mieszkających w klimacie równikowym. Małpy 🐒, goryle, tapiry, tukany, papugi 🦜, a nawet nietoperze owocożerne.

9️⃣ Termin Republika Bananowa to pejoratywne określenie niestabilnego politycznie kraju, w którym gospodarka opiera się wyłącznie na eksporcie pojedynczego surowca. Określenie to zostało wymyślone przez amerykańskiego pisarza O. Henry’ego, który w jednej ze swoich nowel inspirowanych podróżami po Karaibach opisał Honduras oraz sąsiednie kraje wyzyskiwane przez amerykańskie korporacje takie jak United Fruit Company, czyli dzisiejszy Chiquita Brands International.

🔟 Banany przeznaczone na eksport zrywa się kiedy są jeszcze zielone. Dojrzewają w transporcie zanim dotrą do celu. Przeznaczone są to tego specjalne hemrytyczne pomieszczenia wypełnione gazem etylowym, którym ma nadać bananom piękny jasnożółty kolor.

1️⃣1️⃣ W Rwandzie, Burundi, Ugandzie, Tanzanii i Kongo fermentuje się banany, aby otrzymać z nich bananowe piwo zwane kasiksi. 🍺

1️⃣2️⃣ Historia bananów w wielkim skrócie. 🤗 Istnieje teoria, że pierwsze bananowce pojawiły się około 10 tysięcy lat temu. W świecie naukowym toczy się debata, że banan mógł być pierwszym owocem na świecie. 🍌 Na początku banany były uprawiane w Azji Południowo-Wschodniej, szczególnie w Nowej Gwinei, Indonezji i na Filipinach. Następnie dotarły do Azji Zachodniej oraz Afryki. Do Ameryki Południowej oraz Środkowej banany trafiły dzięki portugalskim kolonizatorom. W Europie natomiast zyskały na popularności w latach 70 XIX wieku dzięki powieści Juliusza Verne W 80 dni dookoła świata, w której autor zachwycał się ich smakiem oraz właściwościami. Interesujący jest również fakt, że banany początkowo uprawiano nie po to, aby je jeść, ale używać ich włókien do produkcji tkanin, a nawet papieru.

Fotografia zakupiona w banku zdjęć Shutterstock. Gwinejska plantacja bananów w 1971 roku. Autor © Prachaya Roekdeethaweesab.

ZDROWOTNE & URODOWE CIEKAWOSTKI O BANANACH

1️⃣ Średni banan ma około 100 kalorii i w 75% składa się z wody. Zawiera także dużą ilość fruktozy oraz glukozy.

2️⃣ Banany są bogate w błonnik, który pomaga zwalczać zgagę, zaparcia i wrzody żołądka. Dodatkowo duża ilość włókna pokarmowego sprawia, że jedząc banany szybko czujemy sytość i regulowany jest poziom cukru we krwi.

3️⃣ Banany są zdrowym źródłem potasu, żelaza, witaminy B6, witaminy A oraz różnych przeciwutleniaczy i składników odżywczych. Potas pomaga zmniejszyć ryzyko udaru oraz zawału serca. ❤️‍🩹 Żelazo wzmocnia pracę układu immunologicznego. Witamina B6 polecana jest za to na bezsenność. 😴 Bananowe herbatki podobno potrafią zdziałać cuda.  Witamina A i zawarte w bananach przeciwutleniacze zmniejszają dolegliwości oczu takie jak zaćma czy jaskra.

4️⃣ Banany zawierają tryptofan, czyli aminokwas, który organizm wykorzystuje do produkcji hormonu serotoniny łagodzącego lęki oraz depresję.

5️⃣ Wiele ośrodków onkologicznych na całym świecie używa dojrzałych bananów do leczenia swoich pacjentów. Ma to związek z tym że w pokrytej ciemnymi kropkami skórce znajduje się martwica nowotworowa. Im większe i ciemniejsze plamki tym większa zdolność do zwalczania komórek rakowych. Dodatkowo szwedzkie badanie z 2005 roku wykazało, że samo spożycie bananów może pomóc zmniejszyć ryzyko raka nawet o 50%. W przeprowadzonym eksperymencie kobiety jadły od 6 do 7 bananów tygodniowo, a po pewnym czasie wykazały znacznie mniejsze ryzyko zachorowań na raka nerki.

6️⃣ W bananach znajdują się niewielkie ilości izotopu potasu przez co uważa się je za radioaktywne. Żeby promieniowanie było szkodliwe, trzeba przez ponad 80 lat każdego dnia jeść około 700 bananów.

7️⃣ Kilka lat temu skórka od banana została uznana za superfoods. Jest bogata w wiele składników odżywczych oraz przeciwutleniaczy, które chronią przed chorobami przewlekłymi takimi jak rak lub cukrzyca. Poprawia  także kondycję skóry, wpływa na jakość snu oraz pomaga zgubić zbędne kilogramy.

8️⃣ Skórka od banana ma także wiele innych zastosowań. Można nią polerować buty oraz sztućce. Pomaga załagodzić stany zapalne oraz swędzenie w miejscach ukąszeń owadów, z kolei systematyczne pocieranie zębów 🦷 jej wewnętrzną i koniecznie dojrzałą częścią pomaga je wybielić oraz usunąć przebarwienia.

9️⃣ Spożywanie bananów w nadmiarze nie jest szkodliwe, ale może wywołać senność oraz bóle głowy. Dzienna zalecana dawka dla osoby dorosłej to dwa banany średniej wielkości. Według brytyjskiej dietetyczki Catherine Collins zdrowy człowiek nie jest w stanie przedawkować bananów. Aby poziom potasu we krwi osiągnął poziom śmiertelny i nastąpił zgon, trzeba by było zjeść ponad 400 bananów na raz.

🔟 Banan świetnie sprawdza się także w domowym SPA. 🧖🏻‍♀️ Polecam maseczkę z odrobiona miodu, oliwy oraz śmietany, która odżywia, regeneruje, a także dodaje blasku naszym włosom.

JAK ROSNĄ BANANY?

Bananowce lubią bardzo ciemne i żyzne gleby bogate w potas oraz azot. Ważna jest też stała temperatura, duża wilgoć ziemi, powietrza oraz to by rosły w stadach. Zbudowane są z pnia pozornego zwanego kłodziną, czyli łodygą, z której wewnątrz pod ziemią zaczynają rosnąć listki dochodzące po kilku miesiącach średnio do półtora metra długości i 50 centymetrów szerokości. Gdy bananowiec wypuści wystarczająco dużo liści, zaczyna tworzyć się kwiatostan, czyli serce bananowca. Z początku wygląda jak zwykła łodyga i to właśnie z niej później wyrastają banany. Ten przedziwny fioletowy, bardzo mięsisty kwiat w kształcie łzy złożony jest z rzędów, czyli kiści zwanych rączki. Pojedynczy owoc, czyli banan nazywany jest za to paluszkiem. Przeciętna łodyga może wyprodukować do 240 bananów. Z każdej wyrasta od 9 do 12 kiści, w których rośnie od 14 do 20 bananów. Aby urosnąć i wypuścić owoce, bananowce potrzebują około 9 miesięcy. Często przykrywa się je folią lub gazetą, bo dzięki temu szybciej żółkną.

BANANY NA REUNION

Na Reunion uprawa bananów trwa przez cały rok, ale nie jest szczególnie popularna. Jadąc przez wyspę o wiele częściej widzi się zielone pola trzciny cukrowej, ale nie oznacza to, że brakuje tutaj bananowców. Absolutnie nie. Pojedyncze drzewka zobaczyć można w wielu kreolskich ogródkach, a  na wysokościach poniżej 600 metrów nad poziomem morza rosną duże bananowe gaje. Odmiana bananów na Reunion to banane mignonne. Wyglądem ani trochę nie przypominają bananów, które kupić można w europejskich marketach. Są małe, mają cienką skórkę, gęstą konsystencję, a w środku duże czarne nasionka. W smaku natomiast są bardzo delikatne, o wiele słodsze i zdecydowanie lepsze niż te importowane. Serce bananowca na Reunion nazywane jest baba figue i często używa się go w kuchni. Z samych bananów natomiast przygotowuje się tutaj dużo dżemów, bananowych cukierków (fr. bonbons de banane), placuszków (fr. beignets de banane), a także ciasto z rumem.

Zobacz inne wpisy o Reunion.

RAJSKA WYSPA REUNION – PRAKTYCZNE INFORMACJE TURYSTYCZNE

WALKI KOGUTÓW NA REUNION

CYKLONY NA REUNION

A może masz ochotę na kreolski przepis?

EGZOTYCZNE CIASTO BANANOWE Z RUMEM I WANILIĄ

Ciekawostki o bananach to temat rzeka, który prawdopodobnie nie ma końca, ale mam nadzieję, że po przeczytaniu tego artykułu  choć odrobinę zaspokoiliście swoją ciekawość. Dla żądnych wiedzy polecam książkę Banana: The Fate of the Fruit That Changed the World (pl. Banan. Los owocu, który zmienił świat). Jej autorem jest amerykański pisarz Dan Koeppel, który w swoim reportażu ukazuje losy oraz drugie, często mroczne dno bananowego fenomenu.

Do usłyszenia!